“Chương trình chuyển đổi số ngành Thư viện đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 206/QĐ-TTg ngày 11-2-2021, là bước tiến quan trọng để hình thành mạng lưới thư viện hiện đại, tạo đột phá trong công tác phục vụ độc giả thời kỳ mới. Hiện hệ thống thư viện công cộng, thư viện bộ, ngành đang tích cực chuyển đổi số, song để đạt mục tiêu và hiệu quả cần sự đầu tư đồng bộ, mạnh mẽ hơn nữa.

Hoạt động marketing không chỉ giúp thư viện thu hút, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người dùng mà còn giúp người dùng dễ dàng tiếp cận, lựa chọn các sản phẩm, dịch vụ thư viện - thông tin phù hợp với nhu cầu tin và điều kiện của mình hoặc cung cấp thông tin phản hồi đến thư viện nhanh hơn. Cho đến nay, hầu hết người dùng thư viện, đặc biệt là người dùng trong các thư viện đại học đều đã quen với việc dùng mạng Internet để tìm kiếm thông tin và việc sử dụng email để liên lạc, trao đổi thông tin là một trong những hoạt động phổ biến nhất của họ.

Dữ liệu mở là một khái niệm không mới nhưng chứa đựng rất nhiều ý nghĩa khi tiếp cận dưới nhiều góc độ khác nhau. Một định nghĩa chính thức về dữ liệu mở vẫn còn là một điều khá mới mẻ. Phần lớn định nghĩa cho rằng: “Dữ liệu mở là dữ liệu mà bất cứ ai cũng có thể truy cập, sử dụng hoặc chia sẻ theo một giấy phép mở”, bao gồm một phiên bản định nghĩa ngắn gọn có thể truy cập được và tham chiếu đến định nghĩa chính thức. Có rất nhiều tổ chức và cơ quan thông tin trên thế giới đã và đang tham gia vào trào lưu dữ liệu mở, trong đó có các thư viện.

Hiện nay trang web đã trở thành một bộ phận không thể thiếu của Internet cũng như trong cuộc sống của con người. Nó được xem là một văn phòng ảo của các cơ quan trên mạng Internet mà ở đó bao gồm toàn bộ thông tin, dữ liệu, hình ảnh về các sản phẩm, dịch vụ (SPDV) và hoạt động mà cơ quan muốn truyền đạt tới người truy cập Internet. Với vai trò quan trọng như vậy, có thể coi trang web chính là bộ mặt của cơ quan, là nơi để đón tiếp và giao dịch với người dùng tin (NDT) trên mạng Internet.

Chuyển đổi số trong thư viện là một nhiệm vụ cấp thiết của các trung tâm thông tin - thư viện nhằm cải thiện quy trình, giảm thiểu thời gian, công sức làm việc cho nhân viên và đặc biệt là mang lại sự tiện lợi và nhiều dịch vụ tiện ích cho người dùng trong việc tìm kiếm và khai thác tài nguyên thông tin.

Cuộc cách mạng truyền thông kỹ thuật số xuất hiện vào cuối thế kỷ XX đã tạo một bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử truyền thông nhân loại, tạo nên một cơ hội chưa bao giờ tốt hơn trong việc lưu giữ và truyền tải thông tin. Với những phương tiện và phương thức truyền thông trên nền tảng kỹ thuật số, con người hôm nay có khả năng tiếp cận, khai thác và sở hữu thông tin nhanh chóng, chính xác và thuận tiện.

Tác động của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đối với hoạt động thư viện - thông tin

Nguồn tin khoa học và công nghệ (KHCN) là nguồn lực đầu vào quan trọng phục vụ nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Trong thời đại công nghệ số, việc phát triển nguồn tin KHCN tại các cơ quan thư viện - thông tin có sự thay đổi lớn, từ mô hình xuất bản nguồn tin khoa học tới phương thức bổ sung, khai thác, sử dụng nguồn tin KHCN.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 càng lan tỏa nhanh chóng và tác động mạnh mẽ đến tất cả các lĩnh vực kinh tế - xã hội. Trong đó, nền tảng kỹ thuật số luôn được các quốc gia, doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân quan tâm khai thác, ứng dụng để tạo ra giá trị gia tăng mới. Hòa cùng dòng chảy đó, hoạt động thông tin - thư viện đã kịp thời thích ứng bằng biện pháp phát triển nguồn tin dạng số, đặc biệt hình thành thư viện số trên cơ sở đảm bảo giữ gìn, phát huy giá trị gốc của thư viện truyền thống.

Từ ngày 03-05/01/2018, tại Trung tâm Thông tin và Thống kê Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Vĩnh Long, Trung tâm Địa tin học - Đại học Quốc gia TP. HCM tổ chức khoá đào tạo chuyển giao công nghệ GIS (Geographic Information Systems) và viễn thám cho gần 40 học viên đang công tác tại phòng kinh tế và hạ tầng các huyện, thị xã, thành phố và các sở, ngành có liên quan trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long.